च्याँखे थापेर सांसद बन्ने दिन गए ! ३ प्रतिशत थ्रेसहोल्ड लगाउने तयारी
समानुपातिकमा सांसद पाउन एक लाख मत कटाउनुपर्ने ?
कात्तिक,काठमाडौं । कुनै पनि राजनीतिक दलले राष्ट्रिय पार्टीको मान्यता पाउन र समानुपातिकबाट सांसद बन्नका लागि कम्तिमा ३ प्रतिशत मत ल्याउनुपर्ने व्यवस्था राख्न प्रमुख दलहरु सहमति नजिक पुगेका छन् ।
कुल मतको ३ प्रतिशत मत पाउने दलले मात्र समानुपातिकमा सांसद सिफारिस गर्न पाउने भएमा अहिले भएका आधा भन्दा बढि साना दलहरुको अस्तित्व समाप्त हुनेछ ।
संसदमा पेश भएको राजनीतिक दल सम्बन्धी कानुनलाई संशोधन र एकीकरण गर्न बनेको विधेयक २०७३ मा यसबारे केही उल्लेख छैन । निर्वाचन आयोगले संसदीय दलको सुविधा पाउन डेढ प्रतिशत मत ल्याउनुपर्ने प्राबधान राखेर पठाए पनि सरकारले सो प्रस्ताव हटाएको स्रोतले जनाएको छ ।
कांग्रेस र एमालेको यस्तो छ सहमति
संसदका दुई ठूला दल नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमाले कम्तिमा ३ प्रतिशत थ्रेसहोल्ड राख्न सहमत भएका छन् । तर, सरकारको नेतृत्व गरिरहेको तेस्रो ठूलो दल नेकपा माओवादी केन्द्र यसबारे अन्यौलग्रस्त छ ।
कांग्रेस र एमालेका केही सांसदले संसदीय दलको मान्यता पाउन र समानुपातिकबाट सांसद पाउन कुनै पनि दलले ५ प्रतिशत मत पाउनुपर्ने व्यवस्था हुनुपर्ने गरी विधेयकमा संशोधन प्रस्ताव राखेका छन् ।
यस्तो प्रस्ताब राख्नेमा कांग्रेसका रामहरि खतिवडा, भरतकुमार शाह छन् भने एमालेका रामेश्वर फुयाल, टेकु नेपाली लगायत छन् । त्यसो त माओवादी केन्द्रका मनोनित सांसद जनकराज जोशीले पनि ५ प्रतिशत थ्रेसहोल्ड राख्नुपर्ने संशोधन पेश गरेका छन् ।
सांसदहरुले आआफ्नो ढंगले संशोधन हाले पनि कांग्रेस र एमालेबीच कम्तिमा तीन प्रतिशत थ्रेसहोल्ड राख्ने गरस् विधेयक संशोधन गर्ने सहमति भएको एमाले संसदीय दलका उपनेता सुवास नेम्वाङले बताए ।
एमालेको अर्को प्रस्ताव
एमालेले समानुपातिक सांसद पाउन तीन प्रतिशत मत कटाउनुपर्ने वा प्रत्यक्षतर्फ कम्तिमा एक सिट जितेको हुनुपर्ने गरी कानुन बनाउन प्रस्ताव गरेको नेम्वाङले बताए । उनले भने-प्रत्यक्षतर्फ एक सिट जित्ने दलले कम्तिमा एक समानुपातिकमा पाउँदा न्याय हुन्छ भन्ने हाम्रो कुरा हो ।
एमालेको यो प्रस्तावले नेपाल मजदूर किसान पार्टी, राष्ट्रिय जनमोर्चा जस्ता साना बामपन्थी र कतिमय मधेसवादी दललाई फाइदा पुग्नेछ ।
माओवादीमा गोलमटोल
कांग्रेस र एमालेले राजनीतिक दल सम्बन्धी कानुनमै ३ प्रतिशत मतको अनिवार्यता राख्न सकिए प्रतिनिधिसभा सम्बन्धी कानुनमा थ्रेसहोल्ड राख्न सकिनेमा छन् । माओवादीले यसबारे प्रष्ट पारेको छैन ।
माओवादी सांसद रामनारायण बिडारीले हालेको संशोधन प्रस्तावमा संसदीय दलको सुबिधा पाउन कुनै पनि राजनीतिक पार्टीले निर्वाचनमा खसेको कुल मतको डेढ प्रतिशत पाउनुपर्ने उल्लेख गरेका छन् । यद्यपि यो समानुपातिक सांसद पाउनका लागि भन्दा पनि दलको सुबिधा पाउनका लागि हो ।
बिडारीले थ्रेसहोल्डबारे माओवादी पार्टी गोलमटोल अबस्थामा रहेको बताए । उनले भने-हामी ठाउँ अनुसार कुरा गर्ने अवस्थामा छौं । पार्टीले यसबारेमा कुनै निर्देशन वा निर्णय दिएको छैन । ३ प्रतिशत हुनुपर्छ भन्नेमा हामीभित्र अधिकांशको मत रहेको छ ।
साना दल बिरोधमा
ठूला दलले थ्रेसहोल्ड राख्न खोजेपछि साना दलहरु भने विपक्षमा उभिएका छन् । अधिकांश साना दलले विधेयकको अहिले कै व्यवस्था नै ठिक रहेको भन्दै संशोधन आवश्यक नरहेको बताएका छन् । यद्यपि साना दलभित्रकै राप्रपा, राप्रपा नेपाल र मधेसी मोर्चा आबद्ध ठूला दलहरु थ्रेसहोल्ड ३ प्रतिशतसम्म राख्दा हुनेमा छन् । उनीहरुले विधेयकमा संशोधन भने हालेका छैनन् ।
च्याँखे थाप्नेलाई रोकौं
एमालेका अग्नि खरेल र कांग्रेसका आनन्द ढुंगाना लगायका सांसदले ३ प्रतिशत थ्रेसहोल्डको संशोधन राखेकाले ती दलको आधिकारिक धारणा सहजै बुझिएको छ । यद्यपि ५ प्रतिशतको बहस पनि ती दलभित्र चलेको छ ।
कांग्रेस सांसद रामहरि खतिवडाले च्याँखे थापेर सांसद बन्ने प्रवृति अन्त्य गर्न थ्रेसहोल्ड राख्नुपर्ने बताए । उनले ५ प्रतिशत जनताले नपत्याएको पार्टी राष्ट्रिय पार्टी हुन नसक्ने भएकाले आफूहरु ५ प्रतिशतको पक्षमा रहेको बताए ।
पार्टीका नाममा पसल खोल्ने र देशभरीबाट १५/२० हजार मत संकलन गरेर पत्नी, प्रेमिका वा परिवारका सदस्यलाई सांसद बनाउने प्रवृतिले राजनीतिक विकृत भएको एमालेका रामेश्वर फुँयालले बताए ।
सांसद बन्न एक लाख भोट ?
कम्तिमा ३ प्रतिशत थ्रेसहोल्ड राख्दा दलहरु छाँटिनेछन् । यद्यपि प्रतिनिधिसभाको संख्या घटेपछि डेढ प्रतिशत थ्रेसहोल्डको काम स्वतः हुनेछ । हाल समानुपातिक सांसदको संख्या ३३५ छ । अब २६५ सदस्यीय प्रतिनिधिसभामा समानुपातिक सांसद ११० हुनेछन् ।
संविधानसभाका दुईओटा चुनावमा कम्तिमा १८ देखि २५ हजारसम्म मत पाउने दलले एक सभासद पाएका थिए । तर, अब अब समानुपातिकको संख्या एक तिहाईले घटेपछि सांसद बन्न पाउनुपर्ने मत पनि एक तिहाई स्वतः बढ्नेछ ।
माओवादी सांसद बिडारीका अनुसार अब कुनै पनि दलले समानुपातिकबाट एउटा सांसद पाउनका लागि कम्तिमा ६० हजार मत पाउनुपर्नेछ । त्यसो हुँदा ३ प्रतिशत थ्रेसहोल्डले काम गर्ने उनले बताए ।
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon