यूएईमा नेपाली मजदूरलाई काेठामा थुनेर कुट्ने नमस्ते रेष्टुरेन्टका मालिक सुजनकाे असली रुप
दास प्रथाले संसारबाट अझै बिदा लिएको छैन र अझै लिने अबस्थामा पनि छैन । धनि र गरिब बर्गको अस्तित्व रहँदासम्म दास प्रथाको अन्त्य पनि नहुने सामाज शास्त्रीहरुको विश्लेषण छ । अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठन आइएलओको परिभाषाअनुसार कसैलाई उम्कन नदिने परिबन्ध भित्र तलव नदिइ काममा लगाउनु दास बनाउनु हुन्छ ।
अमेरिकामा अब्राहम लिंकनले दास प्रथाको उन्मुलन गरेका हुन् । बेलायतमा स्लेभ ट्रेड एक्ट अफद्वारा सन् १८०७ मा दास उन्मूलन गरिएको मानिन्छ । नेपालमा चन्द्रशमशेरले दास उन्मुलनको घोषणा गरेका थिए । तर त्यस्तै एउटा दृश्यले दास उन्मुलन नभएकाे देखाएकाे छ ।
प्रसंग हाे युनाइटेड अरब इमिरेट्सको फुजेराहमा ‘नमस्ते रेस्टुरेन्ट’का नेपाली संचालक सुजन सापकोटाकाे । उनले नेपाली मजदूरहरुलाई निर्घात कुटेको घटना युएईस्थित फुजेरा प्रान्तमामा नेपालीहरुकाे बेइजत गरेका छन् । उनले आफ्नै नेपाली कामदारहरुलाई निर्घात कुटेको भिडियो सज्चारमाध्यममा चाैर्फी विराेध भएकाे छ । उनी भने घटनालाई ढाकछाेप गर्न यूएई र नेपाल दाैडिरहेका छन् । उनकाे मजदूर पिटाइ हेर्दा कुनै चलचित्रकाे काल्पनिक दृश्य जस्ताे छ तर वास्तविक ।
भिडियो सामाजिक संजालमा भारल भयो त्यसपछि सापकोटाले त्यस्तो केहि नभएको र पीडितहरुको सम्पूर्ण हिसाब–किताब र टिकटसहित घर फर्काएको बताएका छन् । तर, पिडितहरु भन्छन् उक्त रेस्टुरेन्टमा काम गरेको दुई महिनाको तलब नदिएपछि कामदारहरु घर फर्कन बाध्य भएका थिए । परिश्रम माग्दा सापकोटाले उल्टै कुटपिट गरेको पीडित मजदूर बताउँछन् । बाँकी रहेको दुई महिनाको तलबसम्म अझै नदिएको पीडितहरुको भनाई छ ।
सञ्चारमध्यममा आएको भिडियोले सापकोटाले नेपाली मजदूर विदेशमा कसरी काममा लगाएको थिए भन्ने कुराको पुष्टि भएको छ । भिडियो हेर्ने सबैले सापकोटाले मजदूरमाथि गर्दै आएको व्यवहारबारे जानकारी पाएका छन् । कामदारको कमीकमजोरी नै थियो भने पनि कानुनलाई हातमा लिएर हातपात गर्नु कानुन बिपरित नै छ । मजदूरलाई कोठामा थुनेर दिएको यातनाले श्रमिकहरुको हक अधिकारका लागि उभिएको अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठन आइएलओलाई नै चुनौती दिएको छ ।
यस्तो अमानविय घटना बाहिर ल्याउने पत्रकारलाई विभिन्न धम्की दिएर भिडियो हटाउन लगाइयो । सम्बन्धित निकायले संरक्षण नगर्दा पत्रकार सुजनकै पक्षमा लेख्न बाध्य भए । अपराधिक घटनाहरु प्रमाणसहित बाहिर ल्याउनु पत्रकार काम हो, घटनाको निराकरण गर्ने जिम्मेवारी राज्यको हो ।
त्यसैले म त भन्छु, धन्य छ पत्रकारको कलमलाई, आफुलाई संगिनको धारमा उभ्याएर गलतकाविरुद्ध चल्ने तिनै कलमहरु अन्यायकाविरुद्ध गर्जिने बन्दुकको गोलीभन्दा१० गुणा बढी बलियो बनेका छन् । पत्रकारको कमल नभएको भए मानवियता रद्धीको टोकरीमा पुगिसक्थ्यो । त्यस अर्थमा कलम चलाउने क्षेत्र अत्यन्त संवेदनशील र असुरक्षित पनि छ । सुजनलाई कारबाही होला वा नहोला तर यो घटना बाहिर ल्याएर सबैलाई चिनाइदिएको छ ।
तिनै मजदुर कुट्ने मालिकले केही दिन पहिले ऋषि धमलाको रिपोर्टर्स क्लबमा हाँस्यास्पद पत्रकार सम्मेलन गरेका छन् । यो सम्मेलनले अझ थप उनको नाङ्गो रुपलाई उदाङ्गो पारेर लज्जाको घेरामा उभ्याएको छ, र न्यायको लागि पीडितहरु जुट्नै पर्ने प्रेरित गरेको छ ।
आफुले मजदूरहरुलाई कुटिएकोमा क्षमायाचना नगरेर सापकोटा महाशयले उल्टै भिडियो बाहिर किन आयो ? यो त लुकाउनुपथ्र्यो पो जोडतोडका साथ भन्छन् । उनलाई लागेको छ युएईका केही व्यक्तिहरु सुजन सापकोटाको ब्यबसायमा आँखीरिस गरेर भिडियो बाहिर निकाले नत्र घटना गुमनाम हुन्थ्यो रे, तर ति व्यक्ति को हुन ? किन सुजनको बुरुद्धमा छन् ? भन्नेमा उनको अर्जुन दृस्टी भने छैन ।
सुजनज्युले एउटा लज्जास्पद बयान के दिनु भएको छ, भने यस्ता घटनाहरु युएईमा धेरै घट्ने गर्छन्, अन्य देशका मालिकहरु पनि मजदुरलाई कुटछन् तर मेरो घटनालाई मात्र किन टार्गेट गरियो रे । यस्तो अभिव्यक्ति युएईको कानुन सामु पच्दै नपच्ने कुरा हो, नेपाल जस्तो होइन युएई । सापकोटाले कुन अर्थमा भने मलाई थाहा भएन तर महाशयलाई यस्ता घटनाहरु घट्नु निन्दनीय थियो भन्ने तिर भन्दा पनि अरुले गर्दा मैले गरे, अरुलाई केही नहुने मलाइ मात्र हुने ? भन्ने मानसिक दरिद्रता सुजनमा रहेको छ ।
टेक्नोलोजीको जमानामा प्रमाणको रुपमा भिडियो नै साँची बनेको छ, यति ठुलो प्रमाणलाई बंग्याउने कसरत गर्ने सापकोटाले दुस्साहस गरिरहेका छन् । सापकोटा महासयले भनेझैं युएईमा कुटिने यस्ता अरु घटनाहरु जसरी लुकाइए त्यसरी नै लुकाउन सक्नु भएन । सापकोटाको अमानविय व्यवहार बाहिर ल्याउनु पत्रकारहरुको धर्म नै हो । तर, ऋषि धमलालाई निर्घात कुटाई सामान्य लाग्यो । उनको पत्रकारिता पनि दुनियाले देखेको छ । एउटा मालिकले मजदूरलाई निर्घात कुट्नु धमलालाई सामान्य लाग्यो र उनले रिपोर्टर्स क्लवमार्फत घटनालाई ढाकछोप गर्न ह्विप दिए पत्रकारहरुलाई । यो नै पत्रकारिता भित्रको ठूलो बेइमानी हो ।
भिडियो कसरी बाहिर आयो ? किन आयो ? घटना घट्दा भिडियो खिच्ने को थियो ? यसबारे न धमला चासो राख्छन्, न अरु सम्बन्धित निकाय । समाचार प्रकाशन गरेकै कारण पत्रकारहरुले धम्की र मानसिक नताव भोगिरहँदा पनि नेपाल पत्रकार महासंघ किन चुप लागेको छ, त्यो पनि बुझि नसक्नु छ ।
युएईको दूतावास यति ठूलो अमानविय घटनाबारे अनविज्ञ छ । प्रवासी नेपालीहरुको हक हितका लागि सयौं संघ-संस्थाहरु युएईमा गठन भएका छन् तर उनीहरु पनि चुप छन् । नेपाली मजदूर निर्घात कुटिएको घटना बाहिर आउँदा पनि लाजै नमानी मौन बसेको छन् । बरु सुजनको अमानविय कार्यको युएइमा रहेका थुप्रै स्वतन्त्र व्यक्तिहरु घटनाको बिरोध गरिरहेका छन् । नेपालको मानवअधिकार कहाँ छ ? कानुनको खरिद बिक्री हुने देशमा जे पनि हुन सक्छ । रिपोर्टर्स क्लब जस्तै बिकाउ नभएको भन्न पनि सकिदैन ।
घटना अमानवीय छ । यस्तो घटना सामाजिक संजालमा भाइरल भएपछि कलम चलाउनेहरुले पीडितको न्यायलाई गुमनाम पार्दा सत्य केहो ओकालत गर्नैपर्छ, नत्र धर्म होइन पाप लाग्छ । तसर्थ यो पंतिकार कुनै पत्रकार नभएर एउटा स्वतन्त्र कलम चलाउने व्यक्तिका रुपमा घटनाको निन्दा गर्दै पीडितको पक्षमा कलम चलाउनु आफ्नो धर्म ठान्दछ । सापकोटाको अपराधलाई लुकाउन खोज्नु महाअपराध हो ।
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon