.जब अध्यागमनको जेलमा परें
मलाई एउटा कोठामा केहीबेर राखिएपछि बुझ्दा त्यो त ‘पिपुल इन कस्टडी एन्ड पिपुल अन्डर इन्भेस्टिगेसन’ भन्ने रुम पो रहेछ
कार्तिक १४, २०७३- हङकङमा नेपाली राहदानी वाहकलाई निकै हेप्ने गरेको सुनेको थिएँ । त्यो मैले प्रत्यक्ष भोगें । यसलाई कुनै व्यक्तिगत पूर्वाग्रह नभई नेपाली राहदानीलाई गरिने अपमानका रूपमा मैले लिएँ । राहदानीलाई यो ढंगको अपमानले कुनै मुलुकप्रति त्यो मुलुकको दृष्टिकोणमै असर गर्छ ।
गोन्जाओको एक कार्यक्रममा सहभागी हुन चिनियाँ सरकारी थिंक ट्यांकको निमन्त्रणामा त्यहाँ पुगेर फर्कने क्रममा म, पत्नी हिसिला र विश्वदीप हवाई टिकट छाडेर रेलमा हङकङ आउँदै थियौं । यहाँ आइपुगेपछि सोधपुछका लागि भन्दै छुट्टै स्थानमा उनीहरूले राखे । सिल्करोडसम्बन्धी एक कार्यशालामा सहभागी भएर आएको हुनाले सबै बुझ्दै आउन मैले रेल यात्रा रोजेर आएको थिएँ ।
चीनको गोन्जाओबाट हङकङ छिर्ने क्रममा शनिबार बिहान हङकङ अध्यागमनले हामीलाई यस्तो गरेको हो । उनीहरूले कोठामा लगे तर किन लगे भन्ने जानकारी थिएन । इमिग्रेसन प्रक्रिया होला भनेर त्यहाँ गएँ । तर विशेष निगरानीमा लिएर सोधपुछ गर्नका लागि लगेको आफूले पाएँ । रेलमा सेन्झेन हुँदै हङकङ आएको थिएँ । मैले आफ्नो कुनै परिचय नखुलाई साधारण पासपोर्ट मात्र दिएको थिएँ । त्यो पासपोर्टमा भिसा पहिले नै लिइसकेको थिएँ ।
भिसा लिन पनि त्यति सहजता छैन । यसरी लिएको उक्त भिसालाई यति धेरै केरकारको प्रक्रियाले मलाई नेपालीप्रतिको सोच बुझ्ने इच्छा भयो । नेपाली हरियो पासपोर्ट हङकङमा अपहेलित हुने गरेको सुन्दै आएको तर अहिले आफैं परें ।
मैले यो विषय एउटा कार्यक्रमको क्लोज समूहमा सेयर गरें । यसलाई समाधान गर्न महावाणिज्य दूत कमल भट्टराईलाई आग्रह गरें । यो अवस्था आउनु दु:खद हो । हङकङको अध्यागमनले मलाई होइन, नेपाली राहदानी वाहकलाई अपमानपूर्ण व्यवहार गरेको छ । यो राम्रो होइन । यो विषयमा सरकार गम्भीर हुन जरुरी छ । कूटनीतिक च्यानलमार्फत यसमा कुराकानी गर्न आवश्यक छ ।
पासपोर्ट हेरेलगत्तै छुट्टै कोठामा लगिएको थियो । त्यो कोठामा केहीबेर राखिएपछि बुझ्दा त्यो त ‘पिपुल इन कस्टडी एन्ड पिपुल अन्डर इन्भेस्टिगेसन’ भन्ने रुम पो रहेछ । यस्तो देखेपछि मैले नेपाली महावाणिज्य दूत भट्टराईलाई जानकारी गराएँ । ४५ मिनेटभन्दा बढी उक्त कोठामा रहें । कमलजीले पनि कुरा गर्नुभयो होला, मैले पनि भने किन यसो गरेको भन्दा पछि थाहा भएछ कि क्या हो, गल्ती भयो भन्दै माफी मागेर हामीलाई छाडिदिए ।
नेपालीहरू अनधिकृत रूपमा प्रवेश गरेर शरणार्थी दाबी गर्दै बस्ने गरेका कारण पनि यस्तो गरेको होला । भिसा दिंदैमा कडाइ गरेपछि भिसा दिइसकेको व्यक्तिलाई यसरी केरकार गर्नु राम्रो होइन । त्यो मैले उनीहरूलाई स्पष्ट भनेको छु । कुनै कार्यक्रममा नेपाली जानुपर्दा समेत काठमाडौंबाट भिसा पाउन सकिने अवस्था नरहेको तर पनि गएका नेपालीलाई यसरी अपमानित गर्नु आफैंमा दु:खद हो । म यसलाई गम्भीर ढंगले उठाउनेछु । हरियो पासपोर्ट देख्ने बित्तिकै विधिवत् ढंगले आएको व्यक्तिलाई अपमानित गर्ने अधिकार कुनै मुलुकलाई नि छैन ।
चीनको विशेष प्रशासनिक क्षेत्र हङकङस्थित नेपाली महावाणिज्य दूतावासमा नेपालीसमक्ष पनि यो विषय राखेको छु । मैले पूर्वप्रधानमन्त्रीको हैसियतमा कूटनीतिक राहदानी लिन पाउने भए पनि आफ्नो मुलुकको वास्तविक परिचयका लागि हरियो (साधारण) पासपोर्ट बोक्ने गरेको छु । पासपोर्ट भनेको मुलुक हो । कूटनीतिक सम्बन्ध भएको मुलुकले यसलाई अपमान गर्न पाउँदैन । हो अध्यागमनमा सुरक्षाका लागि छानबिन हुन्छ तर त्यसको पनि छु्ट्टै तरिका हुन्छ । जुन तरिकाले उनीहरूले गरे त्यो हरियो पासपोर्ट अर्थात् नेपालीमाथि गरिएको अपमान थियो । यसमा सरकारको माथिल्लो निकायभन्दा पनि तल्लो स्तरको कर्मचारीले नेपालीप्रति बनाएको धारणा प्रतिविम्बित भएको पनि पाएँ ।
(पूर्वप्रधानमन्त्री भट्टराईसँग चन्द्रशेखर अधिकारीले टेलिफोनमा गरेको कुराकानीमा आधारित)
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon